Yukarı Kaleköy Barajı ve HES

626,85 MW kurulu güce sahip Yukarı Kaleköy Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Türkiye'nin doğusundaki Bingöl ilinde, Fırat Nehri'nin ana kolu olan Murat Nehri üzerinde yer almaktadır. Baraj, 890 milyon m³ depolama hacmi yaratacak bir rezervuar oluşturmaktadır.

Bu proje, Kalehan Enerji tarafından Murat Nehri'nin aşağı kesimleri boyunca farklı bölgelerde, 49 yıllık bir imtiyaz süresi için “Finanse Et-Yap-İşlet-Devret” sözleşmesi kapsamında, toplam kurulu gücü 2.350 MW olan 4 hidroelektrik santrali projesinin tasarlanan ve gerçekleştirilen ikinci büyük ölçekli altyapı projesidir.

Özaltın ve Cengiz Yatırım Şirketleri tarafından kurulan ve her iki kurucu şirketin de yüzde elli (%50) hisseye sahip olduğu Kalehan Enerji, bu hidroelektrik santralinin sahibi ve işletmecisidir.

Proje kapsamında, 467 metre uzunluğunda silindirle sıkıştırılmış beton (SSB) baraj ile barajın sol kenarında yer alan 68 metre kret uzunluğuna sahip konvansiyonel bir beton dolu savak inşa edilmiştir. Barajın toplam kret uzunluğu 535 metre olup, nehir yatağından ortalama hidrolik yüksekliği ise 137,50 metredir.

Her biri 199,4 MW gücünde üç dikey eksenli türbin jeneratör ünitesini ve 28,65 MW gücünde daha küçük bir üniteyi barındıracak şekilde yapılandırılan yarı-yeraltı elektrik santralinin toplam kurulu gücü 626,85 MW’tır. Santral, şu an yıllık ortalama 1,917 milyar kilovat saat (kWh) yenilenebilir elektrik üretmekte ve düzenli olarak ulusal şebekeyi desteklemektedir. Projenin uygulanmasına 2012 yılında başlanmış olup, 2018 yılında ticari işletmeye alınmıştır.

Tesis, ülkenin hızla artan enerji talebinin karşılanmasına yardımcı olmakta, termal enerji üretiminin yanı sıra gaz emisyonlarını azaltmakta ve aynı zamanda artan nüfus için elektrik ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamaktadır.

Yukarı Kaleköy Barajı ve HES, Uluslararası Büyük Barajlar Komisyonu (ICOLD) ve İspanya Büyük Barajlar Ulusal Komitesi (SPANCOLD) tarafından Kasım 2019'da Çin'de düzenlenen 8. Uluslararası RCC Barajları Sempozyumu'nda “EN İYİ PROJE” kategorisinde birincilik ödülüne layık görülmüştür.